Jak pisaliśmy w pierwszej części artykułu, zatory płatnicze stanowią poważny problem. Rosnące zadłużenie często wynika z faktu, że sami dłużnicy mają problem ze ściągnięciem płatności. Zatamowany zostaje przepływ gotówki w całym łańcuchu zobowiązań, co powoduje zahamowanie inwestycji. 80 a według niektórych badań nawet 90% firm w Polsce nie otrzymuje płatności w terminie. Ponadto istnieje proceder narzucania nawet 180-dniowych terminów płatności. Okazuje się, że blisko połowa polskich firm jest zmuszana do akceptowania długich terminów płatności. Jak można się łatwo domyślić, mocno wpływa to na ich płynność finansową. W drugiej części artykułu zawarliśmy opis zmian we wspomnianej wcześniej ustawie. Przedstawimy faktoring, który może korzystnie wpłynąć na sytuację ekonomiczną przedsiębiorstwa.
Zmiany w ustawie
Od początku 2020 roku weszła w życie ustawa, która skraca terminy zapłaty i nakłada na przedsiębiorców obowiązek raportowania praktyk płatniczych. Ustawa ma za zadanie zniwelowanie sytuacji, w której opóźniające się płatności wpływają negatywnie na płynność finansową przedsiębiorstw, tym samym wstrzymując ich rozwój, a nawet doprowadzając do tzw. efektu domina. Zmiany dotyczą ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, która zmienia nazwę na „o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych” i nie dotyczą publicznych podmiotów medycznych. Zmiany mają spowodować, że bardziej będzie się opłacało wziąć kredyt niż opóźniać płatność. Wpływ na to ma zmiana stawek odsetek za opóźnienia w transakcjach handlowych. W pierwszej połowie 2020 r. stawka wynosi 11,5% (stopa referencyjna NBP (od 09.04.2020 równa 0,5%) + 10 pp). W drugiej połowie (od lipca) ma to być 10,5% (stopa referencyjna NBP + 10 pp).
Dotychczas przepisy były szczególnie dolegliwe dla mniejszych firm będących dostawcami towarów lub usług dla dużych kontrahentów. Teraz na termin płatności, zgodnie z nowym brzmieniem ustawy, ma wpływ wielkość współpracujących podmiotów. Ustalanie terminu płatności dłuższego niż 60 dni od dnia doręczenia faktury lub rachunku nie będzie możliwe w przypadku kiedy dłużnikiem jest duży przedsiębiorca, a wierzycielem mikro, mały lub średni przedsiębiorca. Dotyczy to również wynagrodzenia w częściach.
Odsetki za przekroczenie terminu płatności
Jeśli termin zapłaty jest niezgodny z zasadami, to wierzycielowi przysługują odsetki. Jeżeli opóźnienie przekracza 120 dni, to może on odstąpić od umowy. Jednocześnie nie ogranicza to dochodzenia należności za dotychczas wykonaną część umowy. W przypadku sporu między firmami podobnej wielkości udowodnienie, że termin zapłaty był nieuczciwy leży teraz po stronie dłużnika. W sprawach o roszczenia pieniężne z tytułu transakcji handlowych (w przypadku wynagrodzeń do 75 tys. zł) nie będzie konieczności wykazywania interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia przez sąd. Wystarczy jedynie uprawdopodobnić roszczenie i to, że należność nie została uregulowana w czasie 90 dni po terminie płatności. Nowe przepisy wprowadziły progi wysokości rekompensat za koszty poniesione w związku z odzyskiwaniem należności. Wynoszą one 40, 70 lub 100 euro zależnie od wysokości wierzytelności lub jej części. Dodatkowo roszczenia o rekompensatę wierzyciel nie może już zbyć.
Na grupy kapitałowe i firmy, których dochód roczny przekracza 50mln euro, ciąży od niedawna obowiązek corocznego przekazywania do MPiT sprawozdań o stosowanych terminach zapłaty. Będą one upubliczniane już w roku 2021 (za rok 2020). Dzięki temu ich potencjalni partnerzy biznesowi będą mogli ocenić ryzyko jeszcze przed podjęciem współpracy. Na firmy, które najbardziej opóźniają regulowanie zobowiązań, UOKiK będzie mógł nałożyć kary administracyjne.
Ciekawym aspektem są zmiany w PIT i CIT na wzór przepisów dotyczących podatku VAT. Jeżeli wierzyciel nie otrzyma zapłaty do 90 dni po terminie określonym na fakturze lub w umowie, ma prawo pomniejszyć podstawę opodatkowania o kwotę wierzytelności. Zobowiązanie przejdzie na dłużnika, a więc to on będzie musiał podnieść podstawę opodatkowania o nie zapłaconą kwotę. Biorąc pod uwagę wspomniane wcześniej podniesienie wysokości odsetek ustawowych za opóźnienia w transakcjach, okazuje się, że kredytowanie kosztem kontrahentów staje się nieopłacalne. Dodatkowo katalog czynów nieuczciwej konkurencji został uzupełniony o nieuzasadnionym odwlekaniem płatności za towar lub usługę.
Jak nie zapomnieć o terminie płatności faktury?
Odpowiednie ustawienie automatycznych powiadomień na temat płatności faktur, zarówno sprzedaży jak i zakupu, w systemie INGENES, usprawni zarówno regulowanie własnych płatności, jak i kontrolę należnych wierzytelności. Powiadomienia mogą dotyczyć pojedynczych dokumentów, ale również mieć formę zestawień. Dodatkowo tego typu informacje mogą być przestawiane na Pulpitach Menadżerów. Osobne raporty pomogą na bieżąco kontrolować budżet. Osoby zajmujące się windykacją mogą mieć automatycznie ustawiane właściwe Zadania, a podmioty zalegające z płatnościami mogą otrzymywać automatyczne E-upomnienia. Ich częstotliwość i treść, może być uzależniona od grupy, do której przypisaliśmy wcześniej danego kontrahenta, wysokości wierzytelności itp.
Faktoring
Czy faktoring można wykorzystać w biznesie i kiedy jest to opłacalne? Termin do tej pory mało znany, staje się coraz bardziej powszechny również wśród właścicieli małych firm. Najczęściej kojarzymy go ze sprzedażą wierzytelności. Tymczasem łączy on w sobie cechy różnego rodzaju umów i ich elementów. Jest to narzędzie zarządzania wierzytelnościami np. finansowanie faktur, monitorowanie należności, weryfikacja kontrahentów. Jest bardzo przydatne np. w przypadku gdy firma potrzebuje dodatkowego finansowania (np. zwiększenie sprzedaży) i/lub nie ma zdolności kredytowej oraz gdy chce poprawić strukturę bilansu.
Ma zastosowanie również wtedy, gdy kontrahenci oczekują dłuższych terminów płatności, są problemy z rozliczeniami z kontrahentami, lub jeśli chcemy ograniczyć ryzyko związanie z opóźnieniem lub brakiem zapłaty przez kontrahenta. Przeciwdziała wspomnianym wcześniej zatorom płatniczym i pozytywnie wpływa na płynność przedsiębiorstwa stosującego długie terminy płatności. Jest dobrym rozwiązaniem przy krótkich problemach finansowych związanych np. z sezonowością. Dobre relacje z dostawcami i postrzeganie firmy jako solidnego partnera, może wpłynąć na korzystniejsze warunki współpracy. Przedsiębiorcy, którzy nie zalegają z płatnościami, łatwiej otrzymają kredyt. Faktoring pomaga realizować wierzytelności w terminie. Nadaje się również dla firm jednoosobowych i startupów. Nie wpływa w żaden sposób na zdolność kredytową (faktoring nie jest pożyczką ani kredytem). Limit faktoringowy może być wyższy od bankowego. Kontrahenci mogą traktować wykupione przez faktora faktury, jako wierzytelności z wyższym priorytetem.
Faktoring — przepływy finansowe
Dzięki faktoringowi firma od razy dysponuje środkami finansowymi, bez oczekiwania na płatność ze strony kontrahenta. Zaliczkę wypłaca faktor, na podstawie kopii faktury z długim terminem płatności wystawionej kontrahentowi. Zaliczka wynosi zwykle 80-90% kwoty brutto. Po otrzymaniu zapłaty od kontrahenta faktor przelewa pozostałą kwotę pomniejszoną o prowizję (ustalony procent od kwoty) i odsetki za ilość dni, o które przyspieszono płatność (dzienne oprocentowanie oparte na stawce referencyjnej WIBOR). Mogą też pojawić się płatności w formie ryczałtu, prowizji przygotowawczej i opłat czynności operacyjne (np. zmianę limitu).
Nie jest to forma finansowania nieopłaconych należności, ale sposób na przyspieszenie płatności oraz przerzucenie konieczności ich monitorowania na faktora. Skorzystać z takiej formy finansowania mogą firmy bez niespłaconych długów. Przed podpisaniem umowy faktor weryfikuje sytuację finansową podmiotu.
Faktoring w praktyce
Przedmiotem faktoringu są wierzytelności udokumentowane fakturami VAT, ale również usługi dodatkowe m.in. doradztwo, czynności administracyjne (np. inkaso należności). Rozróżniamy faktoring niepełny (z regresem), pełny lub mieszany, zależnie od tego czy przejęcie dotyczy całego ryzyka związanego z wypłacalnością dłużnika. W faktoringu pełnym faktor samodzielnie dochodzi należności w razie nieuregulowania zobowiązania przez dłużnika. Tutaj występują dodatkowe koszty związane z ubezpieczeniem. Jeżeli faktor nie przejmuje ryzyka niewypłacalności to mamy do czynienia z faktoringiem niepełnym i koniecznością zwrotu kwoty zaliczki do faktora. Jeżeli ryzyko rozkładamy na dwa podmioty i ustalamy limit odpowiedzialności faktora, to mówimy o faktoringu mieszanym.
Umowa określa wysokość limitu faktoringowego (maksymalną wysokość kwoty, którą można otrzymać ze zgłoszonych do finansowania faktur). Konstruuje się ją na jeden z dwóch sposobów. Może zawierać zapis o tym, że kwotę z faktury pomniejszamy o opłaty, prowizje oraz odsetki powybierane z góry przez faktora za cały okres od dnia wykupu przez niego faktury do daty jej płatności (tzw. dyskonto). Faktorant może również otrzymać zaliczkę (ok. 80% wartości faktury), którą rozlicza dopiero przy spłacie należności lub nadejściu terminu jej wymagalności. Umowę można zawrzeć online.
12 622 06 50
